wNieznane.pl

Kusadasi

Efez



Miasto jońskie, którego założycielem wg legensy był Androklos, syn ateńskiego króla Kordusa. Przed wyprawą do Jonii, otrzymał od wyroczni wskazówkę dotycząca miejsca założenia miasta. Miało ono powstać w miejscu, które "wskaże jemu ryba i dzik". Zgodnie z mitem, na wzgórzu Pion, niedaleko ujścia rzeki Kaystron, spotkał przy ognisku rybaków piekących ryby. Jedna z ryb podskoczyła a rozpryskujące się iskry zapaliły pobliskie zarośla. Ogień spłoszył kryjącego się w nich dzika. Miasto zostało założone w IX w. p.n.e.. 

W VII wieku p.n.e. miasto zostało zniszczone podczas najazdu Kimmerów. Około 560 p.n.e. Efez został zdobyty przez króla Lidii Krezusa, który je odbudował. W 546 p.n.e., po zwycięstwie Cyrusa Wielkiego przeszedł pod panowanie perskie. W 334 p.n.e. został zdobyty przez Macedończyków. Po śmierci Aleksandra Wielkiego odziedziczył je Lizymach, który przeniósł je o kilka kilometrów ze względu na zamulanie portu. W 133 p.n.e. Efez wraz z całym królestwem pergamońskim przeszedł pod panowanie imperium rzymskiego. W I wieku do Efezu dotarła wiara chrześcijańska. Św. Paweł, podczas swoich podróży misjonarskich, najprawdopodobniej trzykrotnie gościł tu i nauczał. 

Z Efezem jest związana postać św. Jana Ewangelisty, który tu przeżył ostatnie trzy lata życia i napisał swoją Ewangelię. Św. Jan osiedlił się w Efezie wraz z matką Jezusa Maryją.

W III wieku Efezu nie ominęły najazdy Gotów. Zniszczenia spowodowane najazdem oraz coraz silniejsze zamulanie się ujścia rzeki zapoczątkowały stopniowy upadek miasta. Morze odsuwało się coraz dalej.

Zabytki:

Odeon - znajduje się w pobliżu agory. Został zbudowany w II wieku przez Vediusa Antoniusa i jego żonę Flawię Papionę. Jest to niewielki teatr mieszczący 1500–2000 osób. Podobno posiadał drewniane zadaszenie.

świątynia Dea Roma i Divus Julius - zbudowana w I wieku przez Oktawiana Augusta. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty kolumn

Prytanejon - budynek rady miejskiej, zbudowany w I wieku. Na dziedzińcu palił się wieczny ogień, którym opiekowali się kapłani Kureci. 

Droga Kuretów - część świętej drogi wiodącej do Świątyni Artemidy. Prowadzi od budynku odeonu w kierunku Biblioteki Celsusa. Zgodnie z tradycją przechodziła tędy procesja kapłanów Kuretów niosących drewno do podtrzymywania świętego ognia. Wzdłuż drogi zachowały się liczne pomniki. 

Świątynia Domicjana - zbudowana w latach sprawowania władzy przez cesarza, należała do największych w mieście. Przed nią, na dwumetrowym postumencie, ustawiono pomnik cesarza Domicjana. 

Fontanna Pollia - została zbudowana w 97 przez Sextiliusa Pollio. Zasilana była z akweduktu doprowadzającego wodę na agorę. Ścianę basenu fontanny zdobiła grupowa rzeźba przedstawiającą spotkanie Odyseusza z Polifemem. 

Monument Memmiusa - zbudowany dla upamiętnienia dyktatora Sulli i Gajusa Memmiusa, budowniczego akweduktu zaopatrującego Efez w wodę. 

Brama Herkulesa - zbudowana została na przełomie IV i V wieku nad Drogą Kuretów, w pobliżu monumentu Memmiusa. 

Fontanna Trajana - zbudowana na początku II wieku dla upamiętnienia cesarza Trajana. 

Domy na tarasach - należały do bogatszych mieszkańców Efezu. Najstarsze z nich zostały zbudowane na początku I wieku. 

Świątynia Hadriana - zbudowana w porządku korynckim w II wieku dla uczczenia cesarza Hadriana. 

Łaźnie Scholastyki - typowe termy rzymskie, zostały zbudowane w I wieku, odnowione zostały w V wieku przez kobietę o imieniu Scholastyka, której posąg (bez głowy) nadal znajduje się na tarasie, przy wejściu do łaźni. Termy sąsiadują z latrynami dla mężczyzn (latryny dla kobiet były zlokalizowane w innej części miasta), tworząc kompleks budynków służących mieszkańcom miasta.

Latryny dla mężczyzn - zlokalizowano na wschód od łaźni Scholastyki. Pod ścianami umieszczono marmurowe płyty z otworami. Latryny zaopatrzone były w system kanalizacyjny, przez który przepływająca woda spłukiwała odchody zbierane w specjalnym basenie.

W sąsiedztwie łaźni, naprzeciw Biblioteki Celsusa odkryto ruiny budynku, który uznano za dom publiczny

Świątynia Serapisa - poświęcona Serapisowi, została zbudowana w II wieku. Budowla została wzniesiona z ogromnych bloków marmuru, kolumny o średnicy ok. 1,5 m miały wysokość 12 m. Wewnątrz świątyni najprawdopodobniej znajdował się posąg bóstwa wykonany z granitu. 

Biblioteka Celsusa - symbol Efezu. Najbardziej charakterystyczne ruiny starożytnego miasta.

Brama Mazeusa i Mitridiusza - znajduje się w sąsiedztwie biblioteki Celsusa i agory handlowej. Została zbudowana przez Mazeusa i Mitrydatesa w formie trójprzelotowego łuku triumfalnego.

Agora handlowa -początkowo zajmowała wielki plac. Na środku placu umieszczono zegary: wodny i słoneczny.

Ulica Marmurowa - prowadzi od biblioteki Celsusa, wzdłuż handlowej agory, w kierunku teatru. Jest to wykładany marmurowymi płytami odcinek Świętej Drogi, która prowadziła aż do Świątyni Artemidy. Zachowany fragment został przebudowany w V wieku. Widoczne wzdłuż drogi kanały ściekowe umieszczono poniżej poziomu ulicy.

Wielki Teatr- został wkomponowany w zbocze góry Pion (Panaır). Budowę teatru rozpoczęto podczas sprawowania władzy przez Lizymacha w III wieku p.n.e. Fasadę sceny ozdobiono kolumnami i niszami, w których umieszczono rzeźby. Był to jeden z największych teatrów Jonii, który i w naszych czasach gromadzi publiczność podczas corocznych Efeskich Festiwali Muzycznych.

Droga Arkadiusza - nazywana też Arkadyjską albo drogą portową, prowadzi od teatru w kierunku portu. 

Kościół Marii Panny. W II wieku, w pobliżu portu wybudowano bazylikę. Po uznaniu chrześcijaństwa za religię państwową, bazylikę przebudowano na kościół. 

Stadion - został zbudowany w I wieku, podczas sprawowania władzy przez Nerona. Służył jako miejsce zawodów sportowych. 

Na terenie ruin odkryto jeszcze wiele innych obiektów. Większość z nich jest niedostępna dla zwiedzających. Na terenie Efezu nadal są prowadzone prace archeologiczne.


Jak dojechać?

Efez położony jest na Wybrzeżu Egejskim Turcji, kilka kilometrów od miasta Selcuk i kilkanaście od Kusadasi. Dojechać można samochodem, taksówką lub dolmuszem kursującym pomiędzy tymi miastami. 

Do Efezu można wejść z dwóch stron:

1) dojechać dolmuszem drogą D515 Dr. Sabri Yayla, a następnie przejść ok. kilometr pieszo lub wziąć taksówkę;

2) dojechać drogą D550, a następnie Meryem Ana Yolu  z Selcuk.

 

Warto pamiętać, że zwiedzanie może zająć nawet kilka godzin, a wejście i wyjście z ruin nastąpi z różnych stron. Jeśli natomiast przyjedziemy do ruin samochodem, konieczne będzie dwukrotne przejście trasy, żeby wrócić na parking lub wzięcie taksówki.

 


Pokaż Wybrzeże Egejskie Turcji na większej mapie


Zdjęcia Efez


Pogoda

Kusadasi
Dziś, 13 czerwca 2022
ikona pogody+30°  / +17°
Słonecznie
wiatr: N 13 km/h
ciśnienie: 1007 hPa
wilgotność: 61%
zachmurzenie: 10%
opady: 0.0 mm/h

Wtorek, 14 czerwca 2022
ikona pogody+33° C    /  +19° C
Słonecznie
wiatr: N 11 km/h
opady: 0.0 mm/h

Środa, 15 czerwca 2022
ikona pogody+34° C    /  +19° C
Słonecznie
wiatr: N 9 km/h
opady: 0.0 mm/h